Lệ Mật là một làng thuộc xã Việt Hưng, quận Long Biên, thành phố Hà Nội. Nơi đây nổi tiếng với nghề truyền thống là nuôi rắn, bắt rắn cách đây hơn 900 năm. Làng rắn gắn liền với truyền thuyết chinh phục loài thủy quái mang hình tượng rắn khổng lồ của chàng trai họ Hoàng ở làng Lệ Mật vào đời vua Lý Thái Tông (1028-1054).
Ảnh minh họa
Để tưởng nhớ đến chàng trai họ Hoàng, khi chàng mất người dân người dân làng Lệ Mật đã lập đình thờ chàng ở rìa phía nam làng Lệ Mật, bên bờ nam sông Đuống, suy tôn chàng là Đức Thánh Hoàng. Vào khoảng tháng ba (âm lịch) hàng năm, dân của khu Thập Tam Trại cũ và du khách bốn phương kéo về mang theo hương hoa, lễ vật, vừa để tham dự lễ hội làng vừa để cùng người dân địa phương tưởng niệm chàng trai họ Hoàng dũng cảm năm nào. Hàng năm cứ vào ngày 23 tháng 3 âm lịch, khắp trong đình, ngoài làng đều được trang hoàng lộng lẫy, cờ quạt dàn bày đủ loại, đèn nến sáng rực, khói hương nghi ngút. Người dân đánh cá ở ao đình làm gỏi và múc nước từ giếng đình để làm lễ vật cúng dâng thần.
Trong làng có rất nhiều người, nhiều dòng họ thạo nghề bắt rắn - đặc biệt là họ Nguyễn và họ Trần. Rắn được săn bắt về đây, nuôi dưỡng và chế ngự, trở nên phổ biến, thân thuộc, gần gũi như chó, như gà vậy. Nổi tiếng phải kể đến những gia đình nuôi rắn như gia đình ông Nguyễn Đặng Pháo và Trần Như Bản. Ông Pháo đã có hơn nửa thế kỷ trong nghề, các con ông được huấn luyện thuần thục trong việc bắt, nuôi, nấu cao rắn.
Đến với làng rắn Lệ Mật, du khách được thưởng thức các món đặc sản chuyên về rắn, chỉ ăn một lần là nhớ mãi không quên. Ngoài việc thịt rắn làm món ăn, thì những phần khác của rắn cũng có rất nhiều tác dụng như: mỡ của rắn dùng để bôi vết thương; mật rắn làm thuốc giảm cảm, tiêu đờm; nọc rắn dùng để chữa động kinh, hen phế quản, rong huyết… Rượu rắn là thuốc bổ gân cốt, chữa thấp khớp…
Với người dân Lệ Mật, hình tượng con rắn đã trở thành biểu tượng của làng, nghề bắt và nuôi rắn là nghề cơ bản hoặc duy nhất của nhiều gia đình ở đây. Và người dân ở làng đang càng ngày càng phát triển nghề truyền thống để cho tên tuổi làng rắn Lệ Mật nổi tiếng khắp Việt Nam.
