Du Lịch Việt Nam Blog: Vườn Quốc gia Ba Vì

Rừng cấm quốc gia Ba Vì được thành lập ngày 16-01-1991, theo quyết định số 17/CT của Chủ tịch Hội đồng bộ trưởng ( Nay là Chính phủ). Đến ngày 18 tháng 12 năm 1991 được đổi tên thành Vườn Quốc gia Ba Vì theo quyết định số 407/CT. Tháng 5 năm 2003 Vườn được Chính phủ quyết định mở rộng sang tỉnh Hoà Bình. Hiện nay, tổng diện tích của vườn 10.782 ha thuộc địa giới hành chính của hai tỉnh thành là Thủ đô Hà Nội và tỉnh Hòa Bình gồm 5 huyện và 16 xã cách Thủ đô Hà Nội về phía Tây gần 60 km.

Chức năng và nhiệm vụ chủ yếu của Vườn Quốc gia Ba Vì là:

- Quản lý, bảo vệ tài nguyên rừng, bảo vệ các di tích lịch sử văn hóa. lịch sử cách mạng.

- Bảo tồn, phục hồi và phát triển rừng.

- Nghiên cứu thực nghiệm khoa học về bảo tồn và phát triển vùng đệm.

- Tổ chức các hoạt dộng du lịch sinh thái và giáo dục môi trường.

Tài nguyên thiên nhiên ở Vườn Quốc gia Ba Vì rất phong phú, đa dạng, khí hậu trong lành, mát mẻ. Hệ thực vật, hệ động vật, hệ sinh thái rừng đặc trưng của khí hậu vùng mưa nhiệt đới và á nhiệt đới núi thấp. Theo tài liệu "Thực vật chí Đông dương" thời pháp thuộc và các tài liệu điều tra năm1999: Hệ thực vật bậc cao gồm có 812 loài thuộc 427 chi và 99 họ, trong đó có nhiều loài cây quý hiếm như: Bách xanh, Thông tre, Sến mật, Giổi lá bạc, Quyết thân gỗ, Bát giác liên, Hoa tiên, Râu hùm, Phỉ ba mũi, Sam bông, Ba gạc, Sa nhân v.v…Có những loài thực vật chỉ có ở núi Ba Vì như Cà Lồ Ba Vì, Bời lời Ba Vì, Mỡ Ba Vì, Thu hải đường Ba Vì, Xương cá Ba Vì v.v... Núi Ba Vì còn có hàng trăm loài cây dược liệu quý mà người Mường, người Dao hàng năm vẫn thu hái để làm thuốc chữa bệnh. Đặc biệt ở sườn Tây núi Tản Viên còn lại hàng chục cây Bách xanh cổ thụ, đường kính từ 0.8 - l,2m với hàng nghìn năm tuổi. Hệ động vật rừng có 45 loài thú, 139 loài chim, 30 loài bò sát, 24 loài lưỡng cư và 552 loài côn trùng. Trong đó có 24 loài quý hiếm được ghi vào Sách đỏ Việt Nam như: Gà lôi trắng, Báo gấm, Báo hoa, Cu li, Chồn bạc má, Gấu ngựa, Sơn dương, Tê tê vàng, Sóc bay trâu, Sóc đen v.v…

Núi Ba Vì có khí hậu trong lành mát mẻ, Nhiệt độ trung bình hàng năm tại độ cao 400m là 220C, ở độ cao 1.100m là 180C về mùa hè. Sự biến đổi nhiệt kéo theo sự biến đổi tương ứng về môi trường đã tạo ra ở núi Ba Vì một hệ thực vật phong phú, đa dạng. Càng lên cao, nhiệt dộ càng giảm. Mùa đông (từ tháng 1 1 đến tháng 3) ở độ cao trên 1.100m có năm nhiệt độ xuống tới 00C.

Dân cư ở núi Ba Vì tập trung đông, gồm 5 dân tộc Kinh, Mường, Dao, Thái và Cao Lan cùng chung sống. Nghề sống chính vẫn phụ thuộc vào rừng với kinh tế trang trại, vườn rừng và làm thuốc chữa bệnh.

Hơn 15 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành, Vườn Quốc gia Ba Vì đã trồng được trên 8.000 ha rừng. Trong đó đã giao khoán cho người dân trực tiếp bảo vệ trên 4.000 ha rừng. Về nghiên cứu khoa học, đã và đang nghiên cứu nhiều đề tài cấp Bộ như "Nghiên cứu tổ thành thực vật rừng núi cao Ba Vì"; "Phát triển và bảo tồn các loại cây đặc hữu quý hiếm, các loài cây thuốc, các loài côn trùng v.v...". Xây dựng 3 vườn sưu tập giống cho ba loài Tre trúc, Cau dừa, Xương rồng (bao gồm trên 70 loài họ Cau Dừa, 117 loài họ Tre trúc, 1.200 loài Xương rồng với trên 7.000 cá thể).

Tham gia viết hàng chục bài và sách về môi trường. Tổ chức nhiều cuộc hội thảo trong nước và quốc tế. Viết nhiều dự án, đề án khoa học có giá trị, đặc biệt Vườn Quốc gia Ba Vì là đơn vị đi đầu xây dựng thí điểm "Đề án cho thuê môi trường rừng đặc dụng để phát triển du lịch sinh thái và giáo dục môi trường" đã được Chính phủ phê duyệt và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ra quyết định tổ chức thực hiện. Vườn đã trực tiếp giới thiệu và hướng dẫn hàng ngàn học sinh, sinh viên đến thực tập, làm luận án khoa học, nghiên cứu sinh trong nước và nước ngoài. Tham gia nhiều chương trình dự án nông lâm để hỗ trợ người dân vùng đệm và thực hiện chính sách dân tộc, miền núi.

Bằng nguồn vốn của nhà nước và tự có, Vườn đã thi công được trên 25 km đường ô tô nội bộ từ ngã ba đường 87 đến các khu du lịch, điểm du lịch, di tích văn hoa, di tích lịch sử cách mạng và nhiều đường đi bộ để tham quan học tập và du lịch. Xây dựng ba hồ chứa nước lớn, bể bơi, sân thể thao, nhà nghỉ, nhà hội thảo, khu nuôi chim thú bán hoang dã, khu sưu tập các loài cây lưu giữ, khu vườn Lan, khu vườn cây mẫu, vườn thực vật, vườn cây lưu niệm v.v... và nhiều công trình phù trợ khác cho hoạt động du lịch sinh thái và giáo dục môi trường.

Đến với Vườn Quốc gia Ba Vì chúng ta không những được hưởng thụ bầu không khí trong lành của khu rừng nguyên sinh nhiệt đới và á nhiệt đới núi thấp mà còn thưởng thức nhiều phong cảnh thiên nhiên ngoạn mục, kỳ thú. Du khách được đốt lửa trại, leo núi, vui chơi thể thao, tổ chức các cuộc hội nghị, hội thảo, cùng người Dao, người Mường múa hát, sinh hoạt văn hoá tâm linh.

VQG Ba Vì không chỉ nổi tiếng bởi sự đa dạng phong phú về tài nguyên thiên nhiên, mà còn là nơi du lịch tâm linh nổi tiếng của cả nước cùng với nền văn hóa cổ xứ Đoài tạo nên mạch văn hóa " Sơn Tỉnh - Núi Tản - Sông Đà". Núi Ba Vì là nơi ngự trị muôn đời của Đức Thánh Viên Sơn Tinh - Vị thánh đứng đầu trong 4 vị "Tứ bất tử" trong tâm linh của người Việt.

Vườn Quốc gia Ba Vì hàng năm đã và đang đón tiếp hàng ngàn du khách trong nước và quốc tế, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Trung ương và địa phương về tham quan, nghỉ dưỡng, trồng cây lưu niệm, thăm viếng Đền thờ Bác Hồ, Đền Thượng, khu di tích lịch sử cách mạng và nhiều các khu di tích khác.